استاندارد PVC و زهکش به عنوان دو موضوع مجزا مطرح شده‌اند. در این مقاله از شیدورگستر بوتیا تولید کننده محصولات پلی اتیلن، ابتدا به استاندارد PVC می‌پردازم.
استاندارد PVC
PVC مخفف Polyvinyl Chloride است و یکی از پرکاربردترین پلیمرها در صنعت پلاستیک است. استانداردهای مربوط به PVC به منظور تنظیم و هماهنگی کیفیت و ویژگی‌های فنی این ماده در تولید محصولات مختلف به کار می‌روند. این استانداردها شامل مشخصات فیزیکی و شیمیایی، استفاده، نصب و سایر جوانب مربوط به استفاده از PVC می‌شوند. به عنوان مثال، استانداردهای PVC ممکن است شامل مشخصاتی مانند میزان چگالی، استحکام کششی، مقاومت در برابر حرارت، مقاومت شیمیایی و … باشد. این استانداردها کمک می‌کنند تا محصولات PVC با کیفیتی تولید شوند که بتوانند نیازهای بازار را برآورده کنند.
زهکش:
زهکش یک سیستم لوله‌کشی است که برای حمل و دفع آبهای زائد از سطح زمین یا ساختمان به کار می‌رود. این سیستم معمولاً شامل لوله‌های PVC یا آهنی، قطعات متصل کننده و سایر لوازم مورد نیاز است. زهکش‌ها به منظور جلوگیری از جمع‌آوری آب در سطح زمین، حفظ استحکام ساختمان، جلوگیری از سیلاب و خسارت‌های ناشی از رطوبت و آب در محیط‌های داخلی و خارجی مورد استفاده قرار می‌گیرند. استانداردهای مربوط به زهکش‌ها شامل مشخصات فنی لوله‌ها، روش‌های نصب، استفاده از مواد و قطعات متصل کننده، و سایر موارد مرتبط با عملکرد و کاربرد زهکش‌ها می‌شوند.
در کل، استانداردهای PVC و زهکش به منظور ایجاد یک سیستم استاندارد و هماهنگ برای تولید، نصب و استفاده از PVC و زهکش‌ها در صنایع مختلف به کار می‌روند و اطمینان از کیفیت، عملکرد و ایمنی این محصولات را فراهم می‌کنند.
استانداردهای ملی ایران (ISIRI)
ISIRI 9117: پلاستیکها – لوله‌های پی وی سی (PVC-U) – مورد مصرف در آبرسانی
ISIRI 9118: پلاستیکها – لوله‌های پی وی سی (PVC-U) – مورد مصرف در تخلیه فاضلاب زیرزمینی بدون فشار
ISIRI 9119: پلاستیکها – لوله‌های پی وی سی (PVC-U) – مورد مصرف در تخلیه فاضلاب ساختمان
ویژگی ها و روش‌های آزمون
ISIRI 7671: پلاستیکها – لوله‌های گرمانرم – اندازه‌گیری برگشت طولی – رواستاندارد لیزو 9001ش آزمون
ISIRI 7668: پلاستیکها – لوله و اتصالات پلی وینیل کلرید سخت – چگالی – ویژگی ها
ISIRI 2412: روش اندازه گیری ابعاد لوله های پلاستیکی
ISIRI 2414: پلاستیکها – لوله و اتصالات گرم نرم – تعیین دمای نرمی ویکات – روش آزمون
استانداردهای BSI
BSI 3505: لوله های پی وی سی برای استفاده در تأسیسات آب سرد
BSI 3506: لوله های پی وی سی برای استفاده در تأسیسات صنعتی
BSI 3867: قطر خارجی و فشار اسمی لوله های پلاستیکی
BSI 4346: اتصالات و متعلقات برای استفاده در لوله های UPVC تحت فشار
BSI 2494: لاستیک آب‌بند برای لوله‌های آبرسانی، زهکشی و فاضلابی
BSI 4660: مشخصات لوله ها و متعلقات پی وی سی برای لوله های زهکش
BSI 5481: مشخصات لوله ها و متعلقات پی وی سی برای لوله های فاضلابی ثقلی
استانداردهای ISO
ISO 161-1: قطر اسمی و فشار اسمی لوله های ترمو پلاستیک
ISO 3606: رواداری های قطر خارجی و ضخامت لوله های پی وی سی سخت
ISO 264: طول نصب متعلقات لوله های پی وی سی سخت تحت فشار به سر ساده
ISO 727: ابعاد سر ساده متعلقات لوله های پی وی سی تحت فشار به سر ساده
استانداردهای DIN
DIN 4279-7: آزمایش هیدرواستاتیکی لوله های پی وی سی
DIN 8061: نیازهای کیفی و آزمایش لوله های پی وی سی
DIN 8062: ابعاد لوله های پی وی سی
DIN 8063: ابعاد متعلقات و مادگی و نیازهای کیفی و آزمایش
DIN 19531: لوله های پی وی سی در داخل ساختمان
DIN 19534: قسمت مادگی برای خطوط فاضلاب
DIN 19532: لوله های پی وی سی برای خطوط آبرسانی
DIN 16970: مشخصات چسب پی وی سی
برای اطلاعات تکمیلی درباره استاندارد DIN آلمان، مقاله استانداردهای DIN آلمان را مطالعه بفرمایید.
استانداردهای AWWA
AWWA C900: لوله های پی وی سی آب به قطر 4 ت 12 اینچاستاندارد -استاندارد PVC و زهکش
AWWA C905: لوله های پی وی سی آب به قطر 14 ت 36 اینچ
AWWA M23: طراحی و نصب لوله های پی وی سی
استانداردهای ASTM
ASTM D-3915: مشخصات و ترکیبات لوله و متعلقات پی وی سی
ASTM F-679: مشخصات لوله های پی وی سی قطر زیاد
ASTM F-789: مشخصات لوله های پی وی سی برای لوله های فاضلابی وزنی تیپ PS-46
ASTM D-2466: متعلقات لوله های پی وی سی
ASTM D-1785: مشخصات لوله ها و متعلقات پی وی سی
ASTM D-2241: مشخصات لوله ها و متعلقات پی وی سی
ASTM D-2740: مشخصات لوله ها و متعلقات پی وی سی
ASTM D-2729: مشخصات لوله ها و متعلقات پی وی سی
ASTM D-2467: مشخصات کوپلینگ و متعلقات لوله های پی وی سی
ASTM D-3036: مشخصات لوله های کاسه دار و متعلقات لوله های پی وی سی
ASTM D-2564: مشخصات چسب اتصال لوله های پی وی سی
ASTM D-1598: روش تست لوله های پلاستیکی
ASTM D-2122: روش استاندارد تعیین ابعاد و لوله و متعلقات ترموپلاستیک
ASTM D-1784: مشخصات مصالح لوله های پی وی سی
برطبق استانداردها لوله PVC بهتر است یا P.E؟
لوله پلی اتیلن که شامل لوله پلی اتیلن تک جداره و لوله پلی اتیلن دو جداره می‌شود را نمیتوان با لوله PVC یکسان دانست و نمی توان گفت کدام لوله مناسب تر است. باید ابعاد کار و پروژه مد نظر بررسی شود. اما به طور کل، برای اموری که نیاز به لوله ای با فشار کم است، لوله پلی اتیلن گزینه بهتری است.
پلی اتیلن نسبت به پی وی سی نرم تر و منعطف تر است. همچنین در پلی اتیلن در صورت وجود شعاع خمشی، اتصالات مقاوم تر هستند. اما در حالت کلی HDPE لوله مناسب‌تری است. HDPE به دلیل انعطاف پذیری، پایداری و مقاومت شیمیایی معروف است و از طریق همجوشی گرمایی به یکدیگر متصل می شوند.
در حالی که پی وی سی از مواد سخت تر و مقاوم تر تهیه شده است و به همین دلیل نمی توان زاویه چندانی به خط این لوله داد زیرا که ممکن است لوله دچار شکستگی شود. سختی این نوع لوله ها سبب می شود که این لوله بتواند امکان اتصال به شیرهای مکانیکی، اتصالات غیر پلاستیکی و اتصالات مختلف آب و فاضلاب را فراهم کند.
یکی از بزرگترین مسائل مربوط به پی وی سی، نشتی پس زمینه ای است. تخمین زده می شود که در آمریکا معادل 12 میلیون گالن از آب آشامیدنی به دلیل نشتی این لوله ها هدر می رود. اینجاست که اتصالات پایدار لوله های HDPE می تواند به خوبی عمل کند.
